500 onns Stadi liber da las Trais Lias – exposiziun ambulanta «Stgazis grischuns sin viadi»

Ina istorgia – bleras fassettas: A partir dal matg fin l’october 2024 fa in museum mobil in viadi tras las regiuns dal Grischun a la tschertga da stgazis. Il minimuseum tematisescha en moda multifara e nunspetgada l’istorgia e la cultura dal Grischun. En il center da l’exposiziun stattan objects preferids da Grischunas e Grischuns. Quests stgazis vegnan rimnads durant il viadi tras las valladas.

L’exposiziun ambulanta per il giubileum da «500 onns Stadi liber da las Trais Lias» è ina sort chombra da stgazis rullanta sin viadi d’exploraziun. Il container è concepì en moda moderna e porscha spazi per bleras infurmaziuns interessantas che dilucideschan la diversitad istorica e culturala dal stadi liber. Cun in facsimile da la Brev da federaziun da 1524, cun versiuns linguisticas, emessas aposta per il giubileum e cun lur translaziuns en lingua moderna, sco er cun material cartografic e cun ina cronologia, vegn l’istorgia dal Stadi da las Trais Lias rendida visibla en pliras dimensiuns. L’exposiziun accumpogna las visitadras ed ils visitaders sin in viadi tras l’istorgia grischuna.

Ils stgazis da las Grischunas e dals Grischuns
En ina curuna da miniaturas da grondezza surdimensiunada mussa l’exposiziun objects che Grischunas e Grischuns associeschan cun esser dachasa, cun il Grischun e cun la patria. Ils emprests che vegnan collecziunads durant il viadi en ils differents lieus, porschan ina vista sin il Grischun cun sias bleras fassettas. Uschia daventa il minimuseum in’ovra d’art cumplessiva che sa mida e sa sviluppa vinavant da lieu a lieu. Suenter la turnea mussa il Museum retic ils objects e las istorgias collecziunadas en in’exposiziun speziala. Ils organisaturs sa legran da bleras istorgias captivantas en connex cun ils emprests persunals.

Quests bains culturals individuals e persunals fan ina punt tar ils bains culturals ch’èn da muntada per l’entira societad e che vegnan tegnids en salv en las bleras instituziuns culturalas dal Grischun. Museums ed archivs da l’entir chantun han tschernì objects che decoreschan en furma da maletgs las paraids exteriuras dal museum mobil. Cun agid d’in code QR pon las visitadras ed ils visitaders avrir la Porta Cultura (portacultura.gr.ch). Quest portal da cultura digital, che l’Uffizi da cultura ha lantschà dacurt (cf. Communicaziun a las medias dals 16-04-2024), descriva cun ulteriuras infurmaziuns ed istorgias ils bains culturals preschentads.

Program accumpagnant da l’exposiziun ambulanta
La turnea vegn flancada da differentas occurrenzas. Sco «cromer ambulant» raquinta Erwin Dirnberger en moda divertenta ed umoristica ord 500 onns istorgia dal Grischun. Il program cumpiglia differentas prelecziuns e referats, tranter auter preschenta l’Archiv dal stadi dal Grischun perlas ord ils protocols da las dietas da las Trais Lias da 1567–1797. En mintga lieu da fermada dal museum organisescha l’Uniun Sendas grischunas excursiuns tras cuntradas grischunas e visitas da bains culturals spezials.

L’exposiziun ambulanta cumenza ils 9 da matg a Mustér cun ina vernissascha. Ultra d’in aperitiv, da pleds uffizials e d’explicaziuns davart l’exposiziun ambulanta procuran artists grischuns per ina buna atmosfera. Sin il program stattan in concert da Mattiu Defuns ed ina performance dal poet da slam Jachen Wehrli. La populaziun e giasts èn envidads cordialmain a la vernissascha che cumenza a las 14.00 tar la chasa da scola a la Via Cons a Mustér.